Friday, December 1, 2023
जागल्या भारत
  • Home
  • NEWS
    • All
    • FACT CHECK
    सर्वोच्च न्यायालयाच्या आवारात डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याचे अनावरण The unveiling of the statue of Dr. Babasaheb Ambedkar in the premises of the Supreme Court

    संविधान दिन : सर्वोच्च न्यायालयाच्या आवारात डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याचे अनावरण

    संविधान सन्मान सभा,प्रकाश आंबेडकर यांचा गर्भित सल्ला,मनोज जरांगे

    संविधान सन्मान सभा,प्रकाश आंबेडकर यांचा गर्भित सल्ला,मनोज जरांगे म्हणाले..

    तारीख पे तारीख The Supreme Court cannot be tarikh pe tarikh court Chief Justice Chandrachud

    सर्वोच्च न्यायालय हे तारीख पे तारीख न्यायालय होऊ शकत नाही; सरन्यायाधीश चंद्रचूड यांनी वकिलांना सुनावले

    प्रकाश आंबेडकर मनोज जरांगे Adv Prakash Ambedkar's letter to Manoj Jarange Patil

    ॲड.प्रकाश आंबेडकर यांचे मनोज जरांगे यांना पत्र!

    केरळ स्फोट

    केरळ मध्ये प्रार्थना सभेदरम्यान 3 स्फोट : 1 महिला ठार, 25 जखमी, 5 गंभीर

    कतार फाशीची शिक्षा Qatar 8 ex-officers of Indian Navy sentenced to death

    कतार : भारतीय नौदलाच्या 8 माजी अधिकाऱ्यांना फाशीची शिक्षा

    आरएसएस केरळ मंदिर बंदी Do not allow RSS events in temple premises Kerala Temple Board

    मंदिर परिसरात आरएसएस च्या कार्यक्रमांना परवानगी देऊ नका: केरळ मंदिर मंडळ

    कतार मधील राजेशाही, समाज व्यवस्था व न्याय व्यवस्था Monarchy, Social System and Judicial System in Qatar

    कतार मधील राजेशाही, समाज व्यवस्था व न्याय व्यवस्था

    दीक्षाभूमी याचिका रद्द अविनाश काळे Dikshabhumi The court rejected the ‘irrelevant petition filed by Avinash Vishnupant Kale

    दीक्षाभूमी : जातीय द्वेषातून केलेली याचिका अखेर कोर्टाने केली रद्द

  • Social
    • All
    • MOVEMENT

    कतार : समृद्ध देशाची सफर, दारिद्र्य रेषेखालील समाज शून्य टक्के

    कतार

    कतार : सफर एका समृद्ध देशाची

    सम्राट अशोक शिलालेख Inscriptions of Emperor Ashoka are the first written constitution of ancient India

    सम्राट अशोक चे शिलालेख म्हणजेच प्राचीन भारताचे पहिले लिखित संविधान होय!- अशोक नगरे

    भारतीय नागरिकत्व the story of those who gave up Indian citizenship

    श्रीमंतांना देश नसतो का? जाणून घ्या भारतीय नागरिकत्व सोडणाऱ्यांची कहाणी

    मिलिंद कांबळे चिंचवलकर Milind Kamble Chinchwalkar

    मिलिंद कांबळे चिंचवलकर यांचा चिंचवली मधलीवाडी शाळेकडून सत्कार

    अभिजित विलास केणे यांचा 'पोलीस उपनिरीक्षकपदी Abhijit Vilas Kene felicitated for being selected as 'Sub-Inspector of Police'

    अभिजित विलास केणे यांचा ‘पोलीस उपनिरीक्षकपदी’ निवड झाल्याबद्दल सत्कार

    छत्रपती शाहू महाराज यांची जयंती बुद्ध विहारात साजरी Chhatrapati-Shahu-Maharajs-birth-anniversary-is-celebrated-at-Buddha-Vihara-kolhapur.jpg

    छत्रपती शाहू महाराज यांची जयंती बुद्ध विहारात साजरी

    अमेरिकेतील ब्रॉडवे रस्त्याला आंबेडकरांचे नाव Dr. Babasaheb Ambedkar's co-name to Broadway street in New York City, USA

    अमेरिकेतील रस्त्याला डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांचे नाव

    जात आडनाव बदल जाती वाचक आडनाव If you don't want to reveal the caste, you can change the surname

    जात उघड करायची नसेल तर आडनाव बदलू शकता – कोर्ट

  • POLITICS
    वंचित लोकसत्ता वंचित बहुजन आघाडी Sakal newspaper spreading fake news about Vanchit bahujan aghadi should give proof or apologize

    वंचित बाबत खोट्या बातम्या पसरवणाऱ्या लोकसत्ता वृत्तपत्राने पुरावा द्यावा अन्यथा माफी मागावी!

    राहुल गांधी शिक्षेला स्थगिती Big relief for Rahul Gandhi, suspension of sentence MP restored

    राहुल गांधी यांना मोठा दिलासा, शिक्षेला स्थगिती; खासदारकी पुन्हा बहाल

    दलित विरोधकांची आघाडी इंडिया india

    आंबेडकरी दलित वर्गातील एकही चेहरा (पक्ष) नसलेली विरोधकांची आघाडी लोक स्वीकारतील?

    शरद पवार विरोधकांच्या बैठकीला Sharad Pawar's visit to the opposition's meeting is suddenly cancelled

    शरद पवार यांची विरोधकांच्या बैठकीला दांडी;अचानक दौरा रद्द

    दिल्ली अध्यादेश What is in the Delhi Ordinance

    दिल्ली अध्यादेश नेमका काय आहे? ज्याच्या विरोधासाठी सगळे विरोधी पक्ष एकटवले

    अजित शरद पवार भेट Ajit Pawar group met Sharad Pawar

    अजित पवार गट शरद पवार यांची भेट, जयंत पाटील म्हणाले..सुप्रियाताईंचा फोन

    राष्ट्रवादी फुट नंतर,नरेंद्र मोदी आणि शरद पवार एकाच मंचावर येणार After the NCP split, Narendra Modi and Sharad Pawar will be on the same platform

    राष्ट्रवादी फुट नंतर,नरेंद्र मोदी आणि शरद पवार एकाच मंचावर येणार

    प्रधानमंत्र्यांना अपशब्द वापरणे निंदनीय,पण देशद्रोह नाही: कर्नाटक हायकोर्ट Using abusive words against PM is reprehensible, but not sedition Karnataka High Court

    प्रधानमंत्र्यांना अपशब्द वापरणे निंदनीय,पण देशद्रोह नाही: कर्नाटक हायकोर्ट

    मणिपूर हिंसाचार Manipur situation worse than Kashmir, Punjab - Governor

    मणिपूर ची परिस्थिती काश्मीर,पंजाबपेक्षा वाईट – राज्यपाल

  • ART & Literature
    • All
    • ENTERTIANMENT
    कामाठीपुरा सुधीर जाधव kamathipura sudhir jadhav

    कामाठीपुरा – सुधीर जाधव दुसऱ्या आवृत्तीच्या निमित्ताने

    Adipurush Box Office Collection

    Adipurush Box Office Collection: ‘आदिपुरुष’ फिल्म ने तीसरे दिन कितना किया कलेक्शन? आंकड़े सामने आए

    आदिपुरुष' नेपाल में बॅन 'Adipurush' banned in Nepal

    ‘आदिपुरुष’ नेपाल में बॅन,अन्य भारतीय फिल्मों के प्रदर्शन पर रोक

    आदिपुरुष डायलॉग Kapada Tere Baap Ka Jalegi Bhi Tere Baap Ki dialogue stolen by Manoj Muntashir Shukla

    आदिपुरुष का “कपड़ा तेरे बाप का जलेगी भी तेरे बाप की” चुराया हुआ है डायलॉग?

    मामनान Maamannan ट्रेलर Maamannan trailer latest update

    मामनान Maamannan ट्रेलर रिलीज मारी सेल्वराज सोबत ए आर रहमान

    सिनेमा सेन्सॉर बोर्ड Theater-Cinema Artists Inspection Board Censor Board and issues

    नाट्य – सिनेमा कलावंत परिनिरीक्षण मंडळ (सेन्सॉर बोर्ड) आणि समस्या

    शाहरुख खान पठाण राष्ट्रपती भवन कल्चरल स्पेशल स्क्रीनिंग Screening of Shah Rukh Khan's film 'Pathan' at Rashtrapati Bhavan Cultural Centre

    शाहरुख खान च्या ‘पठाण’ चित्रपटाचं राष्ट्रपती भवनात स्क्रिनिंग

    कट्टासेरी जोसेफ येसूदास k. j. Yesudas - Wikipedia

    कट्टासेरी जोसेफ येसूदास

    नागराज मंजुळे यांच्या आगामी चित्रपट बाबत महत्वाची अपडेट Important update regarding Nagaraj Manjule's upcoming film

    नागराज मंजुळे यांच्या आगामी चित्रपट बाबत महत्वाची अपडेट

  • Religion
    पोहाळे लेणी कोल्हापूर कल्याणमैत्री पौर्णिमा pohale-bauddha-leni-caves-kolhapur-paurnima-poornima

    पोहाळे लेणी कोल्हापूर येथे कल्याणमैत्री पौर्णिमा उत्साहात साजरी

    ऐनारी लेणी वर बुद्ध पौर्णिमा साजरी

    ख्रिस्ती धर्माचा प्रसार बेकायदेशीर Missionaries spreading Christianity are not illegal

    ख्रिस्ती धर्माचा प्रसार करणारे मिशनरी बेकायदेशीर नाहीत

    कान्हेरी बुद्ध लेणी येथे पाण्याचे शुद्धीकरण

    बुद्धम शरणम गच्छामी चा नाद कान्हेरी बुद्ध लेणीत घुमला

    A one day workshop at Trirashmi Buddha Caves Nashik concluded with enthusiasm त्रिरश्मी बुद्ध लेणी नाशिक येथे एकदिवसीय कार्यशाळा उत्साहात संपन्न

    त्रिरश्मी बुद्ध लेणी नाशिक येथे एकदिवसीय कार्यशाळा उत्साहात संपन्न

    मनसर येथे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे प्राचीन बुद्ध विश्व विद्यापीठ Maharashtra's largest ancient Buddhist world university at Mansar nasik

    मनसर येथे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे प्राचीन बुद्ध विश्व विद्यापीठ

    कान्हेरी बुद्ध लेणी समूहावर धम्मलिपि अभ्यासकांची कार्यशाळा Workshop for Dhammalipi Scholars on Kanheri Buddha Cave Group

    कान्हेरी बुद्ध लेणी समूहावर धम्मलिपि अभ्यासकांची कार्यशाळा

    यांग्त्झी नदी च्या पाण्याच्या पातळीत घट झाल्याने बुडालेले बेट अन 600 वर्षे पूर्व बुद्ध शिल्प उघड A 600-year-old Buddha sculpture has been uncovered on a sunken island due to a drop in the water level of the Yangtze River

    यांग्त्झी (यांगत्से) नदी पातळीत घट झाल्याने बुडालेले बेट अन 600 वर्षे पूर्व बुद्ध शिल्प उघड

    लुम्बिनी मध्ये लिप्यांतर केल्यामुळे बुद्धांचे जन्मस्थळ Finding the birth place of Buddha in Lumbini and transliterating the inscription on the pillar there confirmed the birth place of Buddha -

    लुम्बिनी मध्ये लिप्यांतर केल्यामुळे बुद्धांचे जन्मस्थळ निश्चित झाले- प्रा.इंगळे

  • Economics
    रिलायन्स जिओ भारत मोबाईल Jio Bharat rs 999 4G Phone

    रिलायन्स Jio Bharat rs 999 4G Phone घेण्याअगोदर एकदा वाचा

    एचडीएफसी बँक किमान शिल्लक HDFC Bank minimum balance information

    एचडीएफसी बँक माहिती | HDFC-HDFC Bank merger बँक विलीनीकरण

    500 RS 500 रुपयांच्या बनावट नोट नोटा Now big update on 500 rupees fake note, RBI's tension increased!

    आता 500 रुपयांच्या नोटेबाबत मोठा खुलासा, RBIचं टेन्शन वाढलं!

    Private Student Loans: Your Guide to Finding Financial Help

    Navigating Private Student Loans: Your Guide to Finding Financial Help

    75 ७५ रु Rs 75 New Coin

    75 रुपयांचा नविन कॉइन ७५ रु नवे नाणे जाणून घ्या वैशिष्ट्य

    2000 नोट Why was the 2000 note taken back, what will be its effect on the Indian economy

    2000 ची नोट का परत का घेतली,त्याचा परिणाम काय होईल?

    महोगनी झाड वृक्ष mahogni tree mahogany tree

    महोगनी (झाड) वृक्ष लागवड योजना;अनुदान, सर्वकाही

    दोन हजार Rs 2000 note withdraw by RBI

    दोन हजार Rs 2000 note withdraw by RBI नोटबंदी नाही,जाणून घ्या

    अनुसूचित जाती जमाती निधी Reluctance to spend funds of Scheduled Castes and Tribes? Budget 2023

    अनुसूचित जाती जमाती चा निधी खर्च करण्यास टाळाटाळ? 50% पेक्षा खर्च कमी

No Result
View All Result
जागल्या भारत
  • Home
  • NEWS
    • All
    • FACT CHECK
    सर्वोच्च न्यायालयाच्या आवारात डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याचे अनावरण The unveiling of the statue of Dr. Babasaheb Ambedkar in the premises of the Supreme Court

    संविधान दिन : सर्वोच्च न्यायालयाच्या आवारात डॉ.बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याचे अनावरण

    संविधान सन्मान सभा,प्रकाश आंबेडकर यांचा गर्भित सल्ला,मनोज जरांगे

    संविधान सन्मान सभा,प्रकाश आंबेडकर यांचा गर्भित सल्ला,मनोज जरांगे म्हणाले..

    तारीख पे तारीख The Supreme Court cannot be tarikh pe tarikh court Chief Justice Chandrachud

    सर्वोच्च न्यायालय हे तारीख पे तारीख न्यायालय होऊ शकत नाही; सरन्यायाधीश चंद्रचूड यांनी वकिलांना सुनावले

    प्रकाश आंबेडकर मनोज जरांगे Adv Prakash Ambedkar's letter to Manoj Jarange Patil

    ॲड.प्रकाश आंबेडकर यांचे मनोज जरांगे यांना पत्र!

    केरळ स्फोट

    केरळ मध्ये प्रार्थना सभेदरम्यान 3 स्फोट : 1 महिला ठार, 25 जखमी, 5 गंभीर

    कतार फाशीची शिक्षा Qatar 8 ex-officers of Indian Navy sentenced to death

    कतार : भारतीय नौदलाच्या 8 माजी अधिकाऱ्यांना फाशीची शिक्षा

    आरएसएस केरळ मंदिर बंदी Do not allow RSS events in temple premises Kerala Temple Board

    मंदिर परिसरात आरएसएस च्या कार्यक्रमांना परवानगी देऊ नका: केरळ मंदिर मंडळ

    कतार मधील राजेशाही, समाज व्यवस्था व न्याय व्यवस्था Monarchy, Social System and Judicial System in Qatar

    कतार मधील राजेशाही, समाज व्यवस्था व न्याय व्यवस्था

    दीक्षाभूमी याचिका रद्द अविनाश काळे Dikshabhumi The court rejected the ‘irrelevant petition filed by Avinash Vishnupant Kale

    दीक्षाभूमी : जातीय द्वेषातून केलेली याचिका अखेर कोर्टाने केली रद्द

  • Social
    • All
    • MOVEMENT

    कतार : समृद्ध देशाची सफर, दारिद्र्य रेषेखालील समाज शून्य टक्के

    कतार

    कतार : सफर एका समृद्ध देशाची

    सम्राट अशोक शिलालेख Inscriptions of Emperor Ashoka are the first written constitution of ancient India

    सम्राट अशोक चे शिलालेख म्हणजेच प्राचीन भारताचे पहिले लिखित संविधान होय!- अशोक नगरे

    भारतीय नागरिकत्व the story of those who gave up Indian citizenship

    श्रीमंतांना देश नसतो का? जाणून घ्या भारतीय नागरिकत्व सोडणाऱ्यांची कहाणी

    मिलिंद कांबळे चिंचवलकर Milind Kamble Chinchwalkar

    मिलिंद कांबळे चिंचवलकर यांचा चिंचवली मधलीवाडी शाळेकडून सत्कार

    अभिजित विलास केणे यांचा 'पोलीस उपनिरीक्षकपदी Abhijit Vilas Kene felicitated for being selected as 'Sub-Inspector of Police'

    अभिजित विलास केणे यांचा ‘पोलीस उपनिरीक्षकपदी’ निवड झाल्याबद्दल सत्कार

    छत्रपती शाहू महाराज यांची जयंती बुद्ध विहारात साजरी Chhatrapati-Shahu-Maharajs-birth-anniversary-is-celebrated-at-Buddha-Vihara-kolhapur.jpg

    छत्रपती शाहू महाराज यांची जयंती बुद्ध विहारात साजरी

    अमेरिकेतील ब्रॉडवे रस्त्याला आंबेडकरांचे नाव Dr. Babasaheb Ambedkar's co-name to Broadway street in New York City, USA

    अमेरिकेतील रस्त्याला डॉ.बाबासाहेब आंबेडकरांचे नाव

    जात आडनाव बदल जाती वाचक आडनाव If you don't want to reveal the caste, you can change the surname

    जात उघड करायची नसेल तर आडनाव बदलू शकता – कोर्ट

  • POLITICS
    वंचित लोकसत्ता वंचित बहुजन आघाडी Sakal newspaper spreading fake news about Vanchit bahujan aghadi should give proof or apologize

    वंचित बाबत खोट्या बातम्या पसरवणाऱ्या लोकसत्ता वृत्तपत्राने पुरावा द्यावा अन्यथा माफी मागावी!

    राहुल गांधी शिक्षेला स्थगिती Big relief for Rahul Gandhi, suspension of sentence MP restored

    राहुल गांधी यांना मोठा दिलासा, शिक्षेला स्थगिती; खासदारकी पुन्हा बहाल

    दलित विरोधकांची आघाडी इंडिया india

    आंबेडकरी दलित वर्गातील एकही चेहरा (पक्ष) नसलेली विरोधकांची आघाडी लोक स्वीकारतील?

    शरद पवार विरोधकांच्या बैठकीला Sharad Pawar's visit to the opposition's meeting is suddenly cancelled

    शरद पवार यांची विरोधकांच्या बैठकीला दांडी;अचानक दौरा रद्द

    दिल्ली अध्यादेश What is in the Delhi Ordinance

    दिल्ली अध्यादेश नेमका काय आहे? ज्याच्या विरोधासाठी सगळे विरोधी पक्ष एकटवले

    अजित शरद पवार भेट Ajit Pawar group met Sharad Pawar

    अजित पवार गट शरद पवार यांची भेट, जयंत पाटील म्हणाले..सुप्रियाताईंचा फोन

    राष्ट्रवादी फुट नंतर,नरेंद्र मोदी आणि शरद पवार एकाच मंचावर येणार After the NCP split, Narendra Modi and Sharad Pawar will be on the same platform

    राष्ट्रवादी फुट नंतर,नरेंद्र मोदी आणि शरद पवार एकाच मंचावर येणार

    प्रधानमंत्र्यांना अपशब्द वापरणे निंदनीय,पण देशद्रोह नाही: कर्नाटक हायकोर्ट Using abusive words against PM is reprehensible, but not sedition Karnataka High Court

    प्रधानमंत्र्यांना अपशब्द वापरणे निंदनीय,पण देशद्रोह नाही: कर्नाटक हायकोर्ट

    मणिपूर हिंसाचार Manipur situation worse than Kashmir, Punjab - Governor

    मणिपूर ची परिस्थिती काश्मीर,पंजाबपेक्षा वाईट – राज्यपाल

  • ART & Literature
    • All
    • ENTERTIANMENT
    कामाठीपुरा सुधीर जाधव kamathipura sudhir jadhav

    कामाठीपुरा – सुधीर जाधव दुसऱ्या आवृत्तीच्या निमित्ताने

    Adipurush Box Office Collection

    Adipurush Box Office Collection: ‘आदिपुरुष’ फिल्म ने तीसरे दिन कितना किया कलेक्शन? आंकड़े सामने आए

    आदिपुरुष' नेपाल में बॅन 'Adipurush' banned in Nepal

    ‘आदिपुरुष’ नेपाल में बॅन,अन्य भारतीय फिल्मों के प्रदर्शन पर रोक

    आदिपुरुष डायलॉग Kapada Tere Baap Ka Jalegi Bhi Tere Baap Ki dialogue stolen by Manoj Muntashir Shukla

    आदिपुरुष का “कपड़ा तेरे बाप का जलेगी भी तेरे बाप की” चुराया हुआ है डायलॉग?

    मामनान Maamannan ट्रेलर Maamannan trailer latest update

    मामनान Maamannan ट्रेलर रिलीज मारी सेल्वराज सोबत ए आर रहमान

    सिनेमा सेन्सॉर बोर्ड Theater-Cinema Artists Inspection Board Censor Board and issues

    नाट्य – सिनेमा कलावंत परिनिरीक्षण मंडळ (सेन्सॉर बोर्ड) आणि समस्या

    शाहरुख खान पठाण राष्ट्रपती भवन कल्चरल स्पेशल स्क्रीनिंग Screening of Shah Rukh Khan's film 'Pathan' at Rashtrapati Bhavan Cultural Centre

    शाहरुख खान च्या ‘पठाण’ चित्रपटाचं राष्ट्रपती भवनात स्क्रिनिंग

    कट्टासेरी जोसेफ येसूदास k. j. Yesudas - Wikipedia

    कट्टासेरी जोसेफ येसूदास

    नागराज मंजुळे यांच्या आगामी चित्रपट बाबत महत्वाची अपडेट Important update regarding Nagaraj Manjule's upcoming film

    नागराज मंजुळे यांच्या आगामी चित्रपट बाबत महत्वाची अपडेट

  • Religion
    पोहाळे लेणी कोल्हापूर कल्याणमैत्री पौर्णिमा pohale-bauddha-leni-caves-kolhapur-paurnima-poornima

    पोहाळे लेणी कोल्हापूर येथे कल्याणमैत्री पौर्णिमा उत्साहात साजरी

    ऐनारी लेणी वर बुद्ध पौर्णिमा साजरी

    ख्रिस्ती धर्माचा प्रसार बेकायदेशीर Missionaries spreading Christianity are not illegal

    ख्रिस्ती धर्माचा प्रसार करणारे मिशनरी बेकायदेशीर नाहीत

    कान्हेरी बुद्ध लेणी येथे पाण्याचे शुद्धीकरण

    बुद्धम शरणम गच्छामी चा नाद कान्हेरी बुद्ध लेणीत घुमला

    A one day workshop at Trirashmi Buddha Caves Nashik concluded with enthusiasm त्रिरश्मी बुद्ध लेणी नाशिक येथे एकदिवसीय कार्यशाळा उत्साहात संपन्न

    त्रिरश्मी बुद्ध लेणी नाशिक येथे एकदिवसीय कार्यशाळा उत्साहात संपन्न

    मनसर येथे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे प्राचीन बुद्ध विश्व विद्यापीठ Maharashtra's largest ancient Buddhist world university at Mansar nasik

    मनसर येथे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे प्राचीन बुद्ध विश्व विद्यापीठ

    कान्हेरी बुद्ध लेणी समूहावर धम्मलिपि अभ्यासकांची कार्यशाळा Workshop for Dhammalipi Scholars on Kanheri Buddha Cave Group

    कान्हेरी बुद्ध लेणी समूहावर धम्मलिपि अभ्यासकांची कार्यशाळा

    यांग्त्झी नदी च्या पाण्याच्या पातळीत घट झाल्याने बुडालेले बेट अन 600 वर्षे पूर्व बुद्ध शिल्प उघड A 600-year-old Buddha sculpture has been uncovered on a sunken island due to a drop in the water level of the Yangtze River

    यांग्त्झी (यांगत्से) नदी पातळीत घट झाल्याने बुडालेले बेट अन 600 वर्षे पूर्व बुद्ध शिल्प उघड

    लुम्बिनी मध्ये लिप्यांतर केल्यामुळे बुद्धांचे जन्मस्थळ Finding the birth place of Buddha in Lumbini and transliterating the inscription on the pillar there confirmed the birth place of Buddha -

    लुम्बिनी मध्ये लिप्यांतर केल्यामुळे बुद्धांचे जन्मस्थळ निश्चित झाले- प्रा.इंगळे

  • Economics
    रिलायन्स जिओ भारत मोबाईल Jio Bharat rs 999 4G Phone

    रिलायन्स Jio Bharat rs 999 4G Phone घेण्याअगोदर एकदा वाचा

    एचडीएफसी बँक किमान शिल्लक HDFC Bank minimum balance information

    एचडीएफसी बँक माहिती | HDFC-HDFC Bank merger बँक विलीनीकरण

    500 RS 500 रुपयांच्या बनावट नोट नोटा Now big update on 500 rupees fake note, RBI's tension increased!

    आता 500 रुपयांच्या नोटेबाबत मोठा खुलासा, RBIचं टेन्शन वाढलं!

    Private Student Loans: Your Guide to Finding Financial Help

    Navigating Private Student Loans: Your Guide to Finding Financial Help

    75 ७५ रु Rs 75 New Coin

    75 रुपयांचा नविन कॉइन ७५ रु नवे नाणे जाणून घ्या वैशिष्ट्य

    2000 नोट Why was the 2000 note taken back, what will be its effect on the Indian economy

    2000 ची नोट का परत का घेतली,त्याचा परिणाम काय होईल?

    महोगनी झाड वृक्ष mahogni tree mahogany tree

    महोगनी (झाड) वृक्ष लागवड योजना;अनुदान, सर्वकाही

    दोन हजार Rs 2000 note withdraw by RBI

    दोन हजार Rs 2000 note withdraw by RBI नोटबंदी नाही,जाणून घ्या

    अनुसूचित जाती जमाती निधी Reluctance to spend funds of Scheduled Castes and Tribes? Budget 2023

    अनुसूचित जाती जमाती चा निधी खर्च करण्यास टाळाटाळ? 50% पेक्षा खर्च कमी

No Result
View All Result
जागल्या भारत
No Result
View All Result
Home ART & LITERATURE

ऊसतोड मजुरांच्या जगण्याचा मागोवा घेणारी ‘यसन’

टिम जागल्या भारत by टिम जागल्या भारत
July 2, 2022 - Updated on August 25, 2022
in ART & LITERATURE
Reading Time: 5 mins read
0
229
SHARES
416
VIEWS

‘यसन’ हि  ज्ञानेश्वर जाधवर यांची ऊसतोड कामगारांच्या दुर्दैवी आयुष्याची कादंबरी २०१९ साली ऊसाच्या फ़डात  प्रकाशित झाली होती. नुकताच या कादंबरीला अत्यंत मानाचा समजला जाणारा यशवंतराव चव्हाण राज्यस्तरीय युवा साहित्य पुरस्कार नुकताच प्रदान करण्यात आला. बार्शी तालुक्यातल्या बोरगाव सारख्याअत्यंत छोट्या गावातील तरुण ज्ञानेश्वरला याआधीही यसन  कादंबरीसाठी महाराष्ट्र शासनाचा स्व. यशवंतराव चव्हाण राज्य वाडःमय श्री. ना. पेंडसे पुरस्काराने सन्मानित केले आहे.

वेसण म्हणजे घोडा, बैल, रेडा इत्यादी पाळीव प्राण्यांच्या दोन नाकपुड्यांमध्ये असलेला कातडी पडदा छेदुन त्यात ओवण्यात येणारी दोरी असते. हि दोरीओढली असता या वेसणीस ताण बसतो. ताण बसल्यावर त्या प्राण्यास त्रास होतो व तो नियंत्रणात येतो.त्याच्यावर सहज नियंत्रण ठेवून ताबा मिळवता येतो.  या वेसण शब्दाचा ग्रामीण भागातील प्रचलित शब्द म्हणजे ‘यसन’. तर हि कादंबरी आहे अशाच वेसणीची जी घातली जाते कष्टकऱ्यांच्या, शेतकऱ्यांच्या, उसतोड्यांच्या गरिबांच्या, वंचितांच्या आयुष्यात.त्यांना ताब्यात ठेवण्यासाठी, त्यांचे शोषण करण्यासाठी. शिकून, मोठे होऊन तरी अशी वेसण सुटेल असे नायकाला वाटते परंतु शिकल्यानंतरही प्रत्यक्ष- अप्रत्यक्षपणे हि वेसण सुटत नाही. त्याचा ताण बसतो. त्रास होतो. वेठबिगारी  वाट्याला येते.

कादंबरी आहे गेल्या तीन पिढ्यांपासून उसतोडीचे काम करणाऱ्या बार्शी तालुक्यातल्या छोट्याशा गावातल्या बप्पा, आई, नाना, काकू, आजी, सवू आणि वामनच्या कुटुंबाच्या खडतर आयुष्याची. हि  माणसं अतिशय साधी आहेत आणि प्रचंड हाल अपेष्टा सहन करत आहेत. प्रयत्न करत आहेत पण मार्गच सापडत नाही.कोरडवाहू, अल्पभूधारक शेतकरी असलेलं हे कुटुंब जगण्यासाठी सतत धडपड करताना दिसतंय. बार्शीत जाऊन दूध विकणे, शेजारच्या गावात माळवं विकणे , गावात पिठाची गिरणी, छोटंसं किराणा दुकान चालवणं,  खत उचलणे, खड्डे खोदणे , हिरीचा गाळ काढणे, सडक तयार करणे, डांबर टाकणे, कोंबड्या पाळणे, नर्सरीत पिशव्या भरणे, चिंचा गोळा करणे, त्या फोडणे आणि इतरही कामे करतंय तरीही त्याचे भागत नाही. कुटुंबाला पोस्ट येईल एवढे उत्पन्न मिळत नाही. शेवटी त्यांची  एकूणच सामाजिक, भौगोलिक आणि आर्थिक परिस्थिती, पोट भरण्यासाठी, जगायसाठी गाव सोडायला भाग पाडते. गाव सोडून दूर साखर कारखान्यावर ऊस तोडायला पाठवते.

ऊसतोड मजुरांचे जीवन, त्यांच्या व्यथा आणि कथा आत्तापर्यंत बऱ्याच लेखकांनी प्रभावीपणे मांडलेल्या आहेत. श्रीराम गुंदेकरांच्या ‘उचल’ कथासंग्रहापासून, भास्कर बडे यांच्या ‘पाणकणसं’, नारायणराव मुंढे यांच्या ‘ मागे फिरा पतंगांनो’, सरदार जाधव यांच्या ‘कोयता’ दिनकर जायभाये यांच्या ‘हिरवा डोंगर’ योगीराज वाघमारे यांच्या ‘धुराळा’ या कादंबऱ्यांपर्यंत आणि योगीराज बागुलांच्या ‘पाचट’ या आत्मचरित्रापर्यंत लेखन यासंदर्भात पाहावयास मिळते.

आत्तापर्यंतच्या कथा, कादंबऱ्या आणि चित्रपट मुख्यतः मुकादम आणि धनदांडगे

यांच्याकडून स्रियांवर होणारे अत्याचार आणि लैंगिक शोषण याबाबत भूमिका मांडताना दिसतात.

परंतु ऊसतोड कामगारांच्या आयुष्यात सरसकट पणे असे शोषण होतेच असे नाही

उलट त्यांच्या आयुष्यात इतर सामाजिक आणि आर्थिक प्रश्न आहेत ज्यावर अधिक बोलणे आणि लिहिणे गरजेचे आहे.

‘यसन’ नेमके हेच मांडत आहे.

‘यसन’ असंख्य घटना आणि प्रसंग जसेच्या तसे उभी करते.अनुभवाच्या आणि एकूणच लेखनाच्या पातळीवर ती अधिक जवळची वाटते. म्हणूनच कदाचित अतिशय कमी काळात मराठीतील अभिजात साहित्यात ‘यसन’ महत्वाचे स्थान निर्माण करू पाहते आहे.

संपूर्ण कादंबरीत वामन अर्थात बबड्या आपली कथा स्वतःच्या, गावच्या शब्दात आपल्यासमोर मांडतो आहे. बलामत, हबाडं, इतराशी, समसम, हेळकुंबा, सावड, आंबळ, संडेल, टमटम, इस्टी, कलई  इत्यादी खरेखुरे शब्द चपखलपणे वापरले आहेत.  हेच या कादंबरीचे सौंदर्य आहे. अजून एक विशेष आणि महत्वाची बाब म्हणजे पारंपरिक ग्रामीण कथा, कादंबऱ्यांमध्ये ग्रामीण भागाचे आणि जीवनाचे,  वातावरण निर्मिती पोटी नको तितके वर्णन केले जाते. म्हणजे दिवस उगवला होता, चिमण्यांचा चिवचिवाट सुरु झाला होता, देवळाच्या घंटा वाजत होत्या, गाई म्हशी शेताकडे निघाल्या होत्या, वगैरे वगैरे.  ‘यसन’ कादंबरी असे कोणतेही वर्णन करत नाही तर ती सहजपणे सांगत राहते ऊसतोड कामगारांचे वास्तव त्यांच्या आयुष्यातील बलामत, समसम आणि  हेळकुंबा.

कादंबरीत बोरगाव, चारा, कुसळंब, बार्शी, बांगरवाडी, अरणगाव, सोनेगाव, बोरगाव, पाथरी फाटा, भालगाव, धानोरा, जिवाचीवाडी, पिंपळगाव, कळंब हि गावं येत राहतात. अशी गावे प्रत्यक्षात या भागात असल्यामुळे नकळत वाचकांच्या नजरेसमोर तिथला भूगोल उभा राहतो आणि तो त्या संदर्भाने वाचायला लागतो. ह्या गावांची जशीच्या तशी घेतलेली नावे, आणि त्यांचे वर्णन कादंबरीला वास्तविकतेची झालर देतात. ऊसतोड मजुरांचे आयुष्य मी अगदी जवळून माझ्या आजूबाजूला पाहत आलेलो आहे. मागील काही वर्षांपासून संशोधनाच्या माध्यमातून नेहमी उसतोड्यांशी संबंध येतो त्यावरून त्यांचा पट बऱ्यापैकी माहितीचा आहे. त्यामुळेच ज्ञानेश्वर ने जेंव्हा  हि कादंबरी  लिहिली तेव्हा त्याने या सर्व गोष्टींचे  किती बारीक निरीक्षण केले आहे याची कल्पना आल्यावाचून राहत नाही.

कारखान्यावर जाणारे ऊसतोडे हे मुख्यतः अल्पभूधारक असतात. हाताला वर्षभर काम देईल एवढी शेती आणि मजुरी त्यांच्या गावात नसते म्हणून दरवर्षी  रब्बीची आणि मुख्यतः ज्वारीची पेरणी झाल्यानंतर ऑक्टोबर-नोव्हेंबर महिन्यांत ते गाव सोडतात. कारखान्यावर चार महिने काम केले कि साधारणपणे फेब्रुवारी-मार्च मध्ये ज्वारी काढायला येते तेव्हा उसतोड्या पैकी कुणीतरी  एकजण गावाकडे आठ-दहा दिवस ज्वारी करायला येतो. झालेली ज्वारी चुंगडी बांधून वर्षभर खाण्यासाठी घरी ठेवतो आणि थोडीबहुत कारखान्यावर सोबत घेऊन जातो. इथे सुद्धा बप्पा त्यांच्या भावाला म्हणजेच नानाला बरोबर चार महिने झाले कि रानातली ज्वारी काढायला गावाकडे पाठवतात. 

भलरी  म्हणत म्हणत ज्वारी काढली जाते, सर्व गुड गोळा करून खळ्यावर आणले जाते. मग दिवसभर खळ्यावर ज्वारीचे कणसं खुडायचे कामे चालायची. रात्री वामन आणि नाना मस्त चांदण्यात झोपायची. सुरुवातीला वामन ला रानात झोपायला भीती वाटायची पण आजूबाजूला बबन अण्णा, अंकुश भाऊ आणि बाकीच्यांचे खळे असल्यामुळे त्याला बरं वाटायचं. साऱ्या वावरत माणसंच माणसं असायची. शेजार्यांचा, माणसांचा आधार,  रानातलं चांदणं आणि त्यातलं झोपणं ; हे ग्रामीण जिव्हाळ्याचे चित्रण अतिशय सुंदरपणे केल्याचे  जाणवत राहते. ज्ञानेश्वर जाधवर यांचे कौतुक वाटते ते  त्यांनी  केलेल्या अशा वास्तविक नोंदींमुळे आणि मांडणीमुळे.  १९८० ते १९८५ च्या दरम्यान जन्मलेल्या आणि त्यांनतर २००० च्या दरम्यान कॉलेज, नोकरी,  व्यवसाय यासाठी संघर्ष करणाऱ्या  पिढीचे आणि त्याच्या अवती भोवती घडणाऱ्या समाजाचे, गावाचे, व्यवस्थेचे अस्सल वर्णन हि कादंबरी करते आणि म्हणूनच माझ्यासारख्या ग्रामीण तरुणाला ती जास्त वास्तवदर्शी, परिणामकारक आणि जवळची वाटते. 

उसतोड्यांच्या आयुष्यात सगळ्यात जास्त ओढाताण होते ती लहान मुलांची आणि म्हाताऱ्या आजीची.

मुलं, मुली अडीच तीन वर्षांची होईपर्यंत कशीबशी आई वडिलांसोबत कारखान्यावर पाठवली जातात.

त्यानंतर त्यांना गावाकडे आजीकडे ठेवले जाते. एका वेळी अशी पाच-सहा भावंडं आजी जवळ राहतात.

वय झालेल्या आजीला त्यांची आई होऊन राहावे लागते. घरात खाण्यापिण्याची आबाळ, खर्चायला पैसे नाहीत,

कुणी उधार देत नाही अशा अवस्थेत त्या बिचाऱ्या आजीला सहा महिने हि लेकरं मोठ्या मुश्किलीने सांभाळावी लागतात.

दुसरीकडे घरातले बघून थोडीफार असलेली शेती देखील तिला करावी लागते. यात तिची प्रचंड ओढाताण होते. परंतु लेकरांसाठी तीहे सगळे सहन करते. उतारवयात एखादा सुखाचा घास खाऊन आरामदायी जगण्याची कल्पना तिच्या साठी नाही . कादंबरीतली माय सुद्धा अशीच अपार कष्ट करून नातवंडांना सांभाळते, शेती बघते, जनावरांचे बघते. वामनला देखील आईपेक्षा जास्त  लळाआजीचाच  लागलेला दिसतो. मुलांच्या आजारपणात त्यांची आणि आजीची ससेहोलपट होते. त्यातच कुटुंबात असलेली अंधश्रद्धा आणि त्यातून निर्माण होणारे कौटुंबिक आणि सामाजिक प्रश्न पुढे येताना दिसतात.

मुली जसजशा मोठ्या व्हायला लागतात तशा त्या गावाकडे, नातेवाईकांकडे असुरक्षित व्हायला लागतात.

फडावर, कारखान्यावर देखील त्या सुरक्षित असत नाहीत.

अशावेळी आईवडील कमी वयात आपल्या मुलींचे लग्न करण्यासाठी नाईलाजाने का होईना तयार होतात.

सोयी अभावी, पैशा अभावी, कसेतरी करून, लवकरात लवकर तिचे हात पिवळे करणे भाग पडते.

इथे बप्पा इतरांप्रमाणेच सवू अक्काची  सातवी नंतर शाळा बंद करतात आणि लग्नासाठी स्थळं बघायला सुरुवात करतात.

आपण आयुष्यभर ऊस तोडला आहे. उसतोडीचे काम लय वंगाळ आहे ते आयुष्यभर करावे लागते

म्हणून ऊसतोड्याला मुलगी दयायची नाही असे ते ठरवतात. परंतु चांगली स्थळं आली तरी ती जास्त हुंडा मागायची

किंवा सगळ्याच गोष्टी जुळून येत नसत. शेवटी असेच बिना नोकरीच्या मुलासोबत लग्न करून द्यावे लागते.

ज्यात पुढे तिचे हाल होतात.ती आत्महत्या करण्याचा प्रयत्न करते.

सातवी आठवीत शिकणारा वामन म्हणजेच बबड्या सुट्टीच्या दिवशी रानात गुरे चारायला घेऊन गेल्यावर त्याला दैवशाला भेटते.

तिथे त्यांची ओळख होते. रानात दैवशाला दिसली कि त्याला भारी वाटायचं. दिवस संपूच नये असं वाटायचं.

त्यातूनच तो तिला चिट्ठी लिहितो. ती घरी तक्रार करते. मग त्याला बप्पाचा मार मिळतो.

पुढे दैवशालाचे लग्न होते आणि ती उचल घेऊन नवऱ्यासोबत ऊस तोडायला जाते.

निष्पाप बबड्याला वाटते लग्न झालेली सगळीच कशी ऊस तोडायला जातात?

आपल्यालाही लग्नानंतर ऊस तोडायलाच जावं लागणार असेल तर लग्नच नको… !!

बबड्याचा हा निष्पाप प्रश्न उसतोड्यांच्या आयुष्यातली स्थलांतराची अनिवार्यता

आणि जगण्याची इतर साधने उपलब्ध नसल्याची सुन्न करणारी अगतिकता दाखवतो.

आमच्या घरी मुलगा जन्मला म्हणजे ऊस तोडायला कोयता जन्माला आला.

आमच्या घरी लग्न झाले म्हणजे ऊसतोडीसाठी एक जोडी तयार झाली. असे आहे का ?

पिढ्यांपिढ्यांचे हे दुष्टचक्र थांबणार आहे का? कुणी याचा विचार करणार आहे का?  हा सगळा त्यामागचा आशय आहे असे मला वाटते.

फडावर असताना विहिरीत पडलेला सादु बैल, दारू पिऊन पडणाऱ्या आजोबाला शोधणारी आजी आणि पावसाळ्यात घराची भिंत कोसळून मरण पावलेली मामाची छोटी मुलं संवेदनशील वाचकांच्या डोळ्यात अश्रू उभे करतात.  मामाची दोन्ही मुले गेल्यावर त्याच्या पहिल्या बायकोच्या सांगण्यावरून तो मुलांसाठी दुसरे लग्न करतो. पुढे दोन्ही बायकांची सतत भांडणे होतात. ताणतणाव वाढतो. त्यात मामा विष पिऊन आत्महत्या करतो हे सगळे मन विषन्न करणारे आहे. ऊसतोड मजुरांच्या जीवनात कष्ट, आर्थिक आणि सामाजिक ताणतणाव असल्यामुळे आत्महत्येसारखे प्रकारही पाहायला मिळतात. याच अनुषंगाने माझ्या एका संशोधनासाठी मी, सर्वात जास्त ऊसतोड मजूर असलेल्या डोंगरपट्टयातील, केज धारूरच्या डॉक्टरांशी जेव्हा बोलतो तेव्हा असे लक्षात येते कि विष प्राशन करून आत्महत्येचा प्रयत्न करणाऱ्या ऊसतोड कामगारांची संख्या काळजी करण्यासारखी आहे.

दहावी नंतर पुढे कॉलेज शिकून नोकरी लागेपर्यंतचा वामन चा संघर्ष खूप मोठा आहे. काम करत करत त्याला शिकावे लागते. शिक्षण पूर्ण झाल्यानंतर कशी बशी त्याला पॉलीटेकनिक च्या नॉन ग्रॅण्ट महाविद्यालयात नोकरी लागते. आता सारे काही ठीक होईल असे वाटत असतानाच तिथले अनुभव आणि परिस्थती पाहून तो चक्रावून जातो. आजच्या बरबटलेल्या खाजगी शिक्षण व्यवस्थेचे तो जे चित्रण करतो ते अत्यंत क्लेशदायक आणि निराशा जनक आहे. पोषक शिक्षण व्यवस्थेमध्ये विद्यार्थी केंद्रबिंदू आणि प्राध्यापक मानबिंदू असणे अत्यंत आवश्यक असताना, खाजगी विनाअनुदानित संस्था मात्र अशा विचारला तिलांजली देत आहेत. मराठी संस्थाचालकांच्या साम्राज्यात अमराठी प्राचार्य आणि अधिकारी यांची लॉबी तयार होताना दिसतेय आणि ती इतरांना पिळून काढत आहे.

शिक्षणाच्या बाजारीकरणात , इमारत, लॅब्ज, साधन सामुग्री, कॅम्पस, बसेस यावरच जास्त भर दिला जातो.

प्राध्यापक हा शिक्षणव्यवस्थेचा कणा आहे हे सोईस्करपणे दुर्लक्षित केले जाते.

यातूनच प्राध्यापक, स्टाफ अत्यल्प आणि अनियमित पगारात राबवून घेतला जातो.याचे परिणाम दूरगामी असल्याने

अशा संस्था चालकांच्या ते आत्तातरी लक्षात येत नाहीत.तिकडे उसाच्या फडात आणि

इकडे खाजगी शिक्षणाच्या वेढ्यात असंख्य होतकरू वामन भरडले जातात.

त्यांच्या आयुष्याचे पाचट होते. तिकडे साखर सम्राट इकडे शिक्षण सम्राट; तिकडे मुकादम इकडे प्राचार्य; तिकडे टन, इकडे टार्गेट; तिकडे कोयता, इकडे चरखा, तिकडे पाचट इकडे चोथा अशी सगळी अवस्था आहे आणि लेखक नेमकी तीच मांडत मांडत आपल्याला अस्वस्थ करतो.खाजगी, बेभरवशाची नोकरी , गावाकडची बिकट अवस्था, अवलंबून असलेली घरातील माणसं अशा कात्रीत सापडलेल्या तरुणांची लग्न जुळणे सुद्धा जिकिरीचे होऊन बसते. पुण्यात बड्या पगाराची नोकरी, स्वतःचा फ्लॅट, चार चाकी गाडी, गावाकडे पंधरा वीस एकर शेती, एकुलता एक मुलगा आणि आई वडील राहायला गावाकडे असावेत अशा मुलींकडच्या अपेक्षा असतात. मग वामन सारख्या मुलांसोबत कोण लग्न करणार?

एवढ्या सगळ्या अपेक्षा २५ वर्षाच्या मुलाकडून करणाऱ्या मुलीच्या वडिलांकडे वयाच्या पन्नासाव्या वर्षी तरी ह्या सगळ्या गोष्टी असतात का?

प्रेम करून लग्न करावे तर समाज स्वीकारत नाही आणि जमवून करावे तर कुणी मुलगी देत नाही.

हीच अवस्था वामन ची देखील होते कितीतरी जणांकडून त्याला नाकारले जाते.

शेवटी कसेतरी लग्न जमते तर महाविद्यालयातून लवकर सुट्टी मिळत नाही.

खिशात पैसे नाहीत, नातेवाईक मानपानासाठी रुसून बसले आहेत. यातून कसे तरी लग्न पार पडते.

शिक्षणातून काही तरी भले होईल या अपेक्षेने मेहनत करणारा वामन मात्र या सगळ्यातून कोलमडून पडतो.

त्याच्या आयुष्यातली यसन काही सुटत नाही. 

मुळात लेखक स्वतः ऊसतोड कामगारांचा मुलगा आहे. त्याचे आई-वडिल, चुलते-चुलती यांनी दहा पंधरा वर्षे ऊस तोडला आहे.  त्याने या सर्व गोष्टी जवळून पहिल्या आहेत , भोगलेल्या आहेत आणि म्हणून तो इथल्या ऊसतोड मजुरांच्या मुलांचे खऱ्या अर्थाने प्रतिनिधित्व करतोय असे वाटते. वामन या नायकाच्या माध्यमातून तो स्वतः मूकनायक होऊन आपल्या भावना मांडतोय हे समाधानाचे आणि खूप महत्वाचे आहे. तुकाराम महाराजांच्या अभंगाप्रमाणे वामन सारख्याच  इतरही उसतोड्यांच्या मुलांनी आपल्या भावना बोलताना कोणतेही दडपण आपल्या मनावर न येऊ देता लिहिले पाहिजे, मांडले पाहिजे. जगात मुक्याची कोणी दखल घेत नाही. त्याच्यामागे उभे रहात नाही. तेव्हा लाज, भीड या गोष्टी सोडून धीट होऊन योग्य ते उत्तर निःशंक होऊन दिले पाहिजे.

काय करू आता धरुनिया भीड ।
निःशंक हे तोंड वाजविले ।।
नव्हे जगी कोणी मुकीयांचा जाण ।
सार्थक लाजोनी नव्हे हित ।।
आले ते उत्तर बोले स्वामीसवे ।
धीट नीट जीवे होऊनिया ।।
तुका म्हणे मना समर्थासी गाठी ।
घालावी हे मांडी थोपटुनि ।।

पुस्तकाचे नाव: यसन

लेखक: ज्ञानेश्वर प्रकाश जाधवर

प्रकाशक : स्वयंदीप प्रकाशन , पुणे

एकूण पाने : २६०, किंमत : २५० रुपये      

<strong>डॉ. निशिकांत चंद्रकांत वारभुवन</strong>
डॉ. निशिकांत चंद्रकांत वारभुवन

nishikant.warbhuwan@srtmun.ac.in
(लेखक स्वामी रामानंद तीर्थ मराठवाडा विद्यापीठाच्या लातूर उपकेंद्रात कार्यरत असून गेल्या अनेक वर्षांपासून ऊसतोड कामगारांच्या प्रश्नांवर अभ्यास व संशोधन करतात.)


इतर वाचनीय अपडेट्स,लेख/बातम्या

पटेली : नवं पुस्तक

(आपल्या @jaaglyabharat या टेलिग्राम चॅनेलवर सहभागी व्हा,ताज्या अपडेट्स मिळवा)


First Published by Team Jaaglya Bharat on JULY 02, 2022,  19:50 PM

WebTitle – ‘Yasan’ the survival of sugarcane workers

Share92Tweet57SendShare
टिम जागल्या भारत

टिम जागल्या भारत

Related Posts

कामाठीपुरा सुधीर जाधव kamathipura sudhir jadhav
ART & LITERATURE

कामाठीपुरा – सुधीर जाधव दुसऱ्या आवृत्तीच्या निमित्ताने

by टिम जागल्या भारत
September 25, 2023
Adipurush Box Office Collection
ENTERTIANMENT

Adipurush Box Office Collection: ‘आदिपुरुष’ फिल्म ने तीसरे दिन कितना किया कलेक्शन? आंकड़े सामने आए

by टिम जागल्या भारत
June 19, 2023
आदिपुरुष' नेपाल में बॅन 'Adipurush' banned in Nepal
ENTERTIANMENT

‘आदिपुरुष’ नेपाल में बॅन,अन्य भारतीय फिल्मों के प्रदर्शन पर रोक

by टिम जागल्या भारत
June 19, 2023
आदिपुरुष डायलॉग Kapada Tere Baap Ka Jalegi Bhi Tere Baap Ki dialogue stolen by Manoj Muntashir Shukla
ENTERTIANMENT

आदिपुरुष का “कपड़ा तेरे बाप का जलेगी भी तेरे बाप की” चुराया हुआ है डायलॉग?

by टिम जागल्या भारत
June 17, 2023
मामनान Maamannan ट्रेलर Maamannan trailer latest update
ENTERTIANMENT

मामनान Maamannan ट्रेलर रिलीज मारी सेल्वराज सोबत ए आर रहमान

by टिम जागल्या भारत
June 17, 2023
advertiasement
ADVERTISEMENT

Web Stories

सरस्वती वैद्य चा खून करून शरीराचे तुकडे कुकरमध्ये शिजवले
जज जितेंद्र मिश्रा चा डर्टी पिक्चर.व्हिडिओ व्हायरल.
प्रेयसीचे 35 तुकडे करून फ्रीजमध्ये ठेवले
PFI Full Form in Marathi पीएफआय म्हणजे काय?
नोरा फतेही ची २०० कोटींच्या वसुलीप्रकरणी पुन्हा चौकशी,जाणून घ्या कारण

ट्रेंडींग

  • बौद्ध आणि मराठा विवाह: कुटुंबीयांनी समाजासमोर ठेवला एक अनोखा आदर्श

    बौद्ध आणि मराठा विवाह: कुटुंबीयांनी समाजासमोर ठेवला एक अनोखा आदर्श

    33689 shares
    Share 13476 Tweet 8422
  • शिवाजी महाराज यांच्यावरील चित्रपट यामुळे पुढे ढकलला – नागराज मंजुळे

    21082 shares
    Share 8433 Tweet 5271
  • जात अन जातीचा पेट: म्हाराच्या हातचं आम्ही पाणी बी पेत नाय, आणि ह्या पोरानं मला त्येंच्या घरात निऊन ठेवलं.

    19297 shares
    Share 7719 Tweet 4824
  • झुंड चित्रपट:सुबोध भावे ची पोस्ट ,”नागराज तू आमच्या पिढीचा…”

    15739 shares
    Share 6296 Tweet 3935
  • झुंड चित्रपट बजेट:किती करोडमध्ये बनला? आतापर्यँतचे कलेक्शन

    15257 shares
    Share 6103 Tweet 3814
ADVERTISEMENT

जागल्या भारत हे सोशल मिडियात चळवळींच विश्वासार्हतेने वाचलं जाणारं, शेअर केलं जाणारं अन चर्चीलं जाणारं माध्यम आहे.

इथं संविधानवादी विवेकी लेखकांना मनमोकळे व्यक्त होता येतं. तुम्हाला काही मांडायचं आहे तर आमच्याकडे लेख पाठवा

आपले लेखन साहित्य jaaglyaweb@gmail.com वर पाठवा किंवा +91 88284 53346 या नंबरवर व्हाटसेप करा

Important Links

  • About us
  • Community Guidelines
  • Contact
  • Privacy Policy
  • Support Jaaglya Bharat
  • Terms and Conditions
No Result
View All Result
  • मुख्यपान
  • POLITICAL
  • SOCIAL
    • MOVEMENT
  • Economics
  • ART & LITERATURE
    • ENTERTIANMENT
  • RELIGION
  • NEWS

© 2022 - Jaaglya Bharat

This website uses cookies. By continuing to use this website you are giving consent to cookies being used. Visit our Privacy and Cookie Policy.
सरस्वती वैद्य चा खून करून शरीराचे तुकडे कुकरमध्ये शिजवले जज जितेंद्र मिश्रा चा डर्टी पिक्चर.व्हिडिओ व्हायरल. प्रेयसीचे 35 तुकडे करून फ्रीजमध्ये ठेवले PFI Full Form in Marathi पीएफआय म्हणजे काय? नोरा फतेही ची २०० कोटींच्या वसुलीप्रकरणी पुन्हा चौकशी,जाणून घ्या कारण
नव्या पोस्ट्स/अपडेट्स हव्या? OK No thanks