महिलेच्या खांद्यावर पतीला बसवून मारहाण करत काढली मिरवणूक काढण्यात आली.केस ओढून कपडे फाडून मारहाण करण्यात आली,भारतातील पुरुषांना महिलेच्या शरीरावर ‘ताबा’ का हवा? हा आधुनिक काळातही एक गंभीर प्रश्न बनला आहे.
मध्य प्रदेशातील देवास येथील उदयनगर येथील बोरपाडाव गावात एका आदिवासी महिलेला अमानुष मारहाण करण्यात आलीय.विवाहित असणाऱ्या या दांपत्याला 3 मुलं आहेत.पीडित महिला प्रियकराच्या घरात सापडली. संतप्त झालेल्या पतीने आणि जमावाने महिलेला एवढी मारहाण केली की ती बेशुद्ध होऊन जमिनीवर पडली. शुद्ध आल्यावर ती पुन्हा धैर्याने उठली तेव्हा पुन्हा बघ्या लोकांनी तिला बेदम मारहाण केली. हे एवढ्यावरच थांबलं नाही,जमावाने महिलेच्या पतीला खांद्यावर बसवून तिचे केस कापून तिची गावात मिरवणूक काढली.
हे एवढं सगळं करूनही समाधान न मिळाल्याने लोकांनी त्या महिलेला आणि तिच्या प्रियकराला चपलांचा हार घातला. पोलिस कर्मचारी सुद्धा हा क्रूरपणा पाहत राहिले. यादरम्यान तिला वाचवण्यासाठी कोणीही आलं नाही,उपस्थित जमावातील काही लोक हसत हसत व्हिडिओ बनवत राहिले.विचार करा जर एका पुरुषाने जर असं केलं तर समाजात त्याच्याशी कसा व्यवहार होतो? याकडे कसं पाहायचं?
विश्वंभर नाथ प्रजापती, सहाय्यक प्राध्यापक, समाजशास्त्र विभाग, उदित नारायण पीजी कॉलेज,
पडरौना- कुशीनगर, उत्तर प्रदेश आणि डॉ. सुनील कुमार ‘सुमन’,
एक आदिवासी लेखक-सिद्धांतकार, स्त्री-पुरुषांमधील या विषमतेचे कारण काय आहे हे सांगत आहेत. .
आदिवासी समाजातील मोकळेपणा कसा बदलला?
आदिवासी समाज निसर्ग नियमांचे पालन करतो. पीडित महिला ही भिलाला आदिवासी समाजातील आहे. या समाजात जोडीदार निवडण्याचे स्वातंत्र्य आहे. होलिका दहनाच्या ७ दिवस आधी येथे भगोरिया उत्सव भरतो. सांस्कृतिक, हाट अशा अनेक गोष्टी इथे घडतात. जत्रेत तरुण मंडळी आपला जीवनसाथी निवडतात. स्त्री-पुरुषांना समान दर्जा मिळाला आहे. दोघेही आपला जीवनसाथी निवडण्यास तितकेच मोकळे अन स्वतंत्र आहेत.
अनेक आदिवासी समाज मातृसत्ताक तर अनेक पितृसत्ताक आहेत. बारकाईने पाहिलं तर जिथे महिला
या आदिवासी समाजाच्या प्रमुख आहेत, तिथे सत्तेत पुरुषांचाही हस्तक्षेप आहे.
मुख्य प्रवाहासारखे कोणतेही लिखित नियम नाहीत.
आदिवासी समाजातील हा बदल मुख्य प्रवाहातील समाजाच्या संपर्कात आल्यावर सुरू झाला.
यासोबतच अनेक दुष्कृत्येही फोफावत आहेत. पूर्वीप्रमाणे आदिवासी महिला मोकळ्या नव्हत्या.
आदिवासी समाजात पूर्वी हुंडा प्रथा नव्हती, पण आता रूढ होत चालली आहे.
स्त्रीच्या शरीराचा संबंध कुटुंबाच्या सन्मानाशी कसा जोडला जातो?
स्त्रीला कोणाशी प्रेम करायचं किंवा कोणाशी प्रेम करायचं हे ठरवणं हा तिचा वैयक्तिक अधिकार आहे.
पुरुषप्रधान समाजाने स्त्रीला तिच्या योनीशी जोडून मानसिकदृष्ट्या नियंत्रित करण्याचा प्रयत्न केला आहे.
अनेक घटनांमध्ये पुरुषाने केलेले अत्याचार लपवण्यासाठी महिलेचे बलात्कार करणाऱ्याशी लग्न करण्याचा प्रयत्न केला जातो.
सुरुवातीच्या काळात साहित्यावर पुरुषांचे वर्चस्व होते, म्हणून त्यांनी समाजाचे नियम बनवले. मंगळसूत्र, कुंकू, बांगड्या, बलात्कार यांसारख्या गोष्टी म्हणजे स्त्रीला मानसिकरित्या नियंत्रित करण्याचा केवळ प्रयत्न आहे. पुरुषसत्ताकसमाज व्यवस्थेने स्त्रीच्या शरीराला सन्मानाची जोड देऊन असे शस्त्र बनवले आहे की ती हरली की तिच्यावर हल्ला करून अहंकाराचे समाधान करते. स्त्रीच्या शरीराचे अस्तित्व पुरुषाशिवाय ठरवता येत नाही.
बंद खोलीत होत असलेल्या हिंसाचाराच्या विरोधात आवाज उठवा
जेव्हा जमाव महिलांवर अत्याचार करतो तेव्हा तो व्हिडीओ व्हायरल होतोच,
पण घरातही मारहाण, टोमणे मारणे, त्यांची मर्जी महिलांवर लादणे असे अन्याय होतात.
चार भिंतीच्या आतमध्ये मुलींच्या जन्मासोबत हे दिसून येते.
जन्माच्या 1 महिन्याच्या आत मुलीचा जगण्याचा दर पुरुष मुलापेक्षा जास्त असतो,
परंतु मुलींचा जगण्याचा दर 1 ते 5 वर्षांपर्यंत कमी होतो. हे अल्ट्रासाऊंड आणि
गर्भपात यासारख्या गोष्टींमुळे होते. बंदी असतानाही गर्भातच न जन्मलेल्या मुलींची हत्या केली जाते.
ही प्रदीर्घ काळ चाललेली हिंसा समाजाच्या नसानसात इतकी रुजली आहे की आता हा फरक दिसणे बंद झाले आहे
आणि लोक ते विसरले आहेत. हे षडयंत्र टाळण्यासाठी महिलांनीच पुढाकार घेऊन आवाज उठवावा लागेल.
अशा वेळी कायदा का लावला जात नाही?
सहसा, अशा प्रकरणांमध्ये कायद्याचा अवलंब केला जात नाही कारण कायदा स्त्री आणि पुरुष दोघांनाही समान वागणूक देईल. बायकोला बेदम मारहाण करणं ही लोकांसाठी आता सामान्य घटना बनली आहे. महिलेचा पती आणि समाज कायद्याच्या दृष्टिकोनातून याकडे पाहत नाही. अशा परिस्थितीत महिलांना वावच मिळत नाही किंवा त्यांनी कायद्याचा आधार घ्यावा, असे त्यांनाही वाटत नाही.
माणूस या प्रकरणात कायद्याचा आधार घेत नाही कारण कायदा सन्मानाच्या मुद्याचा निर्णय घेईल ज्यामुळे त्याचा अहंकार सुखावणार नाही किंवा कायदा त्याच्या बाजूने नाही किंवा तो मनमानी करू शकत नाही. स्त्रीचा अपमान करू नका किंवा बदला घेऊ नका. स्वतःला कायद्याच्या कक्षेबाहेर ठेवण्यासाठी पुरुष सहसा कायद्याचा अवलंब करत नाही.
इतर वाचनीय अपडेट्स,लेख/बातम्या
एकनाथ शिंदे आणि सोबतच्या बंडखोर आमदारांवर कारवाई होणार? कायदा समजून घ्या..
(आपल्या @jaaglyabharat या टेलिग्राम चॅनेलवर सहभागी व्हा,ताज्या अपडेट्स मिळवा)
First Published by Team Jaaglya Bharat on JULY 09, 2022, 16:18 PM
WebTitle – The procession carried the husband on the woman’s shoulders
